Datum/Tijd
Date(s) - 10/06/2021
10:00 - 12:30

Locatie
Districthuis Ekeren

Categorieën

Afstand: 7 km
Reliëf: vlak
Moeilijkheidsgraad: makkelijk
Vertrek: Kasteel Veltwijck, Veltwijcklaan 27, 2180 Ekeren
Begeleidster: Gerd Peremans  (0475 67 39 26) – gerd@effenweg.be

De Oude Landen bestaat uit de mooi kronkelende Oudelandse Beek, grillig gevormde rietkragen, bloemrijke graslanden en wilgenbosjes. Het is wellicht één van de mooiste stedelijke natuurgebieden van Vlaanderen. Bekend voor zijn grote bloemenpracht, zoals de wilde orchideeën die de graslanden in de lente rozerood kleuren, maar ook voor zijn rietvogels, de nachtegalen, de vele vlinders en de Schotse Gallowayrunderen die van juli tot december grazend een handje helpen bij het beheer. De Oude Landen in Ekeren: unieke natuur vlakbij de stad !

Ooit was de Scheldevallei een schier eindeloos vlak land met polders, schorren en slikken die reikten tot aan de stadsrand van Antwerpen. Vandaag blijven slechts hier en daar enkele relicten over. De Oude Landen is er één van: 100 hectare spontaan ontwikkelde natuur die door een samenloop van omstandigheden uit de greep bleef van stadsontwikkeling en havenuitbreiding. De Oude Landen maakte tot begin van vorige eeuw deel uit van de uitgestrekte Scheldepolders ten noorden van Antwerpen. Wellicht werd het gebied al bij de eerste indijkingen in de elfde eeuw op de stroom veroverd. Een feit waaraan het zijn naam ‘oudland’ ontleent. De snelle expansie van de Antwerpse haven in noordelijke richting en de uitbouw van een uitgebreid spoorwegcomplex beten grote happen uit de polders. Dat de Oude Landen daaraan ontsnapte is mee te danken aan de krijgsmacht die net voor WOII het gebied inpalmde als militair oefenterrein voor het 6de Linie.

Intussen deinde rondom de Oude Landen de verstedelijking uit. Vandaag wordt het natuurgebied ingesloten door de woonkern van Ekeren en de hoogbouwwijken van Luchtbal en Rozemaai. In 1968 verkochten de militairen de Oude Landen aan het Antwerpse stadsbestuur. Die smeedde plannen om er een nieuwe woonwijk op te trekken. De omwonenden en een groepje natuurbeschermers – de voorlopers van Natuurpunt Antwerpen Noord – kwamen in het verweer. Met succes. In de daarop volgende decennia werd de Oude Landen uitgebouwd tot een waardevol stedelijk natuurgebied.

Het halfopen landschap kent een grote verscheidenheid: bos, struweel, ruigtes, grasland.
Dat levert een zeer rijke vegetatie op. Op een aantal plekken komt kalkrijk kwelwater aan de oppervlakte. Meteen één van de ingrediënten voor wilde orchideeënsoorten: moeraswespenorchis, rietorchis, vleeskleurige orchis, gevlekte orchis, grote keverorchis en bijenochis kan je zo naast de wandelpaden vinden. De Oude Landen staan ook bekend om uitbundige ruigtekruiden zoals fluitenkruid, koninginnenkruid en heelblaadjes. Die trekken een veelheid van insecten aan.
In de randen van het natuurgebied ontwikkelden zich spontane bosjes met wilg, zomereik, Gelderse roos, meidoorn en hondsroos. Een evolutie die in Vlaanderen behoorlijk zeldzaam is. Ideaal voor allerlei zangvogels en vooral de plek waar nachtgalen zich prima thuis voelen en op zwoele lenteavonden een adembenemend concert geven. Tussen al die wilde natuur loopt een kleine kudde Galloways die zorgt voor het behoud van het halfopen landschap. Het zijn zeer zachtaardige dieren, waar je echt niet bang voor hoeft te zijn. Honden hou je wel steevast aan de korte leiband.

Vandaag is de Oude Landen een stedelijk natuurgebied waar menig Antwerpenaar terecht trots op is.  Ook bpost – het postbedrijf van België – is deels eigenaar van dit natuurgebied met een verrassend stukje wilde bosnatuur met oude wilgen en in het voorjaar zingende nachtegalen en een blauw tapijt van boshyacinten.
Ondertussen werd het Rozemaaipark aangelegd met ruimte voor de Donkse beek, die een belangrijke ecologische functie heeft.
Tot in de jaren ’50 bracht de voormalige Donkse beek water vanuit Ekeren en de Oude Landen tot in het Groot Schijn. De beek verdween doordat de gronden werden opgehoogd. Vandaag zie je in het Rozemaaipark een beekvormige vijver die in zuidelijke richting breder wordt. In de beek zelf werden dammen geplaatst en errond werden nieuwe bomen aangeplant en waterpoelen aangelegd. Ook het regenwater van de gebouwen en straten in de woonwijk stroomt voortaan in greppels af tot in de beek. Het Rozemaaipark is een nieuw landschapspark waar groen en water stap voor stap evolueren naar een kwaliteitsvolle leefomgeving voor de lokale fauna en flora.
In en aan het park zijn er zitbanken, uitkijkpunten, speelplekjes en een brug.
Na een ommetje in het nabijgelegen Rozemaaipark, waar een groot netwerk van paden werd aangelegd en we even kunnen pauzeren, vervolgen we onze wandeling in De Oude Landen.

De Oude Landen kunnen drassig zijn na natte periodes; laarzen of waterdicht wandelschoeisel zijn echt een must ! Er wordt op een rustig tempo gewandeld en onderweg wordt er op tijd even gepauzeerd. Honden zijn welkom, maar moeten wel aan een leiband. Voor wie dat wenst, is er achteraf de mogelijkheid om nog wat na te kaarten bij een drankje in het Grand Café Het District.

Onze wandelingen zijn toegankelijk voor iedereen, al zijn ze in de eerste plaats gericht op mensen met (chronische) pijn en chronische ziekten of mensen die even minder goed in hun vel zitten (bv. burn-out). Maar ook al wie behoefte heeft aan wat buitenlucht, een babbel of gewoon eens lekker wil gaan wandelen door een mooie brok natuur is meer dan welkom. Graag vooraf inschrijven, de plaatsen zijn beperkt. Aan niet-leden vragen we een bijdrage van 2 euro, hiermee worden de verzekering- en werkingskosten gedekt. Lees hier meer over het lidmaatschap bij Effen Weg.

Wenst u in te schrijven dan kan dit via https://wandelingengerd.wordpress.com/blog/
Wenst u meer info over deze wandeling (bv. vragen over carpoolen), neem dan rechtstreeks contact op met de begeleidster: via gerd@effenweg.be of 0475 67 39 26

Openbaar vervoer

Vlakbij het vertrekpunt bevindt zich de bushalte “Districthuis Ekeren”, deze wordt bediend door :

• Bus 33 : Antwerpen – Ekeren – Brasschaat

Bekijk de routeplanner van De Lijn voor meer gedetailleerde dienstregelingen.