Datum/Tijd
Date(s) - 10/02/2023
13:30 - 16:30

Locatie
Onze-Lieve-Vrouwkerk van Houtem

Categorieën

Ann Leye
Wandelbegeleider & natuurgids

Afstand : 9 of 11 km (afhankelijk van groep en weer)
Reliëf : Vlak
Moeilijkheidsgraad : Makkelijk, overwegend verhard
Vertrekpunt : Onze-Lieve-Vrouwkerk van Houtem, Kerkhoek, 8630 Houtem (Veurne)
Begeleider : Ann Leye – 0472979570 – ann.leye@effenweg.be

Op deze wandeling nemen we jullie mee door De Moeren, een prachtig vlak polderlandschap met weidse panorama’s. Is dit het Vlakke Land waarover Jaques Brel zong ? In dit laaggelegen uitgestrekt poldergebied overheerst de stilte en heeft de zilte zeewind vrij spel. De vele watergrachten en enkele molens getuigen van een bijzonder verleden.

We starten de wandeling aan de Onze-Lieve-Vrouwkerk van Houtem. Dit mooie dorp met zijn kasseistenen, oude middeleeuwse kerk en mooie pastoriewoning behoort tot de 50 mooiste dorpen van Vlaanderen. De pastoriewoning in Vlaamse renaissance stijl heeft vele functies gekend in de loop der tijden. Zijn meest beruchte functie was als hoofdkwartier van het Belgische leger tijdens de Eerste Wereldoorlog. Koning Albert I kwam er regelmatig tijdens de Groote Oorlog, en verbleef toen met de familie in de koninklijke villa Maskens in De Panne. Oorspronkelijk werd het gebouwd door de monniken van de Sint-Niklaasabdij van Veuren als toevluchtshuis. Later werd het een refuge en een pastorij.

De Moeren was vroeger een uitgestrekt moeras met twee grote poelen, de Kleine en de Grote Moere. Het gebied ligt ongeveer 4 meter onder de zeespiegel. Het werd in de 17de eeuw drooggelegd door architect en ingenieur Cobergher, in opdracht van de toenmalige heersers over de Zuidelijke Nederlanden aartshertogen Albrecht en Isabella. Deze drooglegging gebeurde door middel van 20 windmolens die het water uit de laaggelegen polder opvijzelden en in het Ringslot loosden.

De fraaie Sint-Karelsmolen en de wiekenloze Sint-Gustaafsmolen herinneren nog aan deze tijd. De inpoldering betekende een welkome uitbreiding van het landbouwareaal, en maakte ook een einde aan de kwalijke reputatie van de moerassige streek als bron van diverse ziekten, en roofgebied van de Moerduivels. Deze rovers werden na het droogleggen van De Moeren ingezet als werkkrachten, waarvoor ze kwijtschelding van hun straffen kregen.

Ook de Bergenvaart getuigt nog van die tijd. Deze waterweg werd in de 13e eeuw aangelegd en werd destijds druk bevaren door platbodems volgestouwd met brandhout, mest en graan.

Pas in 1815 werd het gebied definitief in landbouwgrond omgezet. Deze streek was echter een strategische plaats, en het drooggelegde gebied werd later meermalen bewust onder water gezet. Tijdens de vele oorlogen die de streek teisterde, overstroomde dit land meerdere keren. Niet alleen tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar ook in 1944 werd het ganse gebied door de terugtrekkende Duitsers onder water gezet met zeewater. Vandaar dat er in De Moeren praktisch geen oude bomen te zien zijn, alleen akkers en fleurige waterbermen.

Sindsdien de drooglegging vormt De Moeren een 3.000 ha groot landbouwgebied, met een rechtlijnig grachten- en wegenpatroon.

Het kasteel Sint-Flora dateert uit een recenter verleden. Het landhuis werd in 1851 in neoclassicistische stijl gebouwd voor de burggraaf van het Noord-Franse Wattignies. Er werd ook een destilleerderij opgericht die na 1871 samengevoegd werd met de dwarsschuur. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbleef de Belgische koninklijke familie enige tijd in dit landhuis.

Na de deugddoende wandeling in De Moeren kunnen we even bekomen in het Café ’t Klein Plezier in Houtem.

Reserveringen